kanije savunması ne demek?

Kanije Savunması, 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı sırasında, 1601 yılında 73 gün boyunca Kanije Kalesini kuşatan Habsburg ordusuna karşı Osmanlıların yaptığı savunma ve karşı saldırıdır.¹

Kuşatma öncesi durum

1600 yılında Osmanlı ordusu, Avusturya ile yapılan savaşta Kanije Kalesi'ni ele geçirdi.² Daha sonrasında kalenin komutanlığına Tiryaki Hasan Paşa getirildi. Kalede 9000 civarında bir askeri kuvvete ek olarak cephane ve erzak bırakan Osmanlı ordusu bölgeden ayrıldı. Bu fırsatı değerlendirmek üzere Avusturyalılar, 9 Eylül 1601'de Kanije Kalesi önlerine geldiler.

Kuşatmanın gelişmesi

Avusturya ordusu 35.000 ila 100.000 arası asker ve 47 büyük topa sahipti. Orduda Avusturyalıların yanı sıra İtalya, İspanya, Malta ve Papalık askerleri de vardı. Osmanlı Ordusunda ise 9000 asker ve küçük çaplı 100 civarında top bulunmaktaydı. Bunun yanında, az miktarda cephane ve erzak bulunuyordu. Ayrıca kalenin tüm dış bağlantısı kesilmiş durumdaydı.

Tiryaki Hasan Paşa, çatışmadan önce sadece tüfek ile atış talimi yaptırmıştır. Haçlı Ordusu’nun komutanı Arşidük II. Ferdinand, Osmanlı ordusunun topu olmadığını varsayarak saldırıya geçti. Osmanlı Ordusunun Haçlı Ordusunun saldırısına karşılık olarak bütün toplarını ateşlemesiyle birlikte Haçlı Ordusu çok sayıda kayıplar vermiştir.

Verdiği ağır kayıplardan sonra Haçlı Ordusu, daha sert bir şekilde saldırdı. Saldırılara karşı bir süre direnen Tiryaki Hasan Paşa düşmanın psikolojisini bozarak geri çekilmeye zorlamaya karar verdi. Kalenin dışında ölen askerlerinin cebine gerçek dışı bilgiler içeren mektuplar koyulmuştur. Bu mektuplarda genel olarak kalenin uzun bir süre daha dayanabilecek erzakının ve cephanesinin bulunduğu ve destek güçlerinin Belgrad yakınında olduğuna dair bilgiler bulunuyordu.

Kuşatmanın ikinci ayına girildiğine kaledeki cephanenin büyük bir kısmı azalmış durumdaydı. Erzakların ihtiyacı yeterince karşılamaması ve kış mevsiminin yaklaşmasıyla birlikte kalenin savunması imkansız görünüyordu. Tiryaki Hasan Paşa başka bir plan uygulamaya karar verdi. Bu plan ile birlikte gece baskını (huruç hücumu) yapmaya karar verildi.

Kuşatmanın 73. gecesi (18 Kasım 1601), Tiryaki Hasan Paşa ve kurmayları Haçlılara bir gece baskını düzenledi. Padişahtan beklenen yardımın geldiğini sanan Arşidük Ferdinand çok sayıdaki adamı ve muhafızları ile birlikte geri çekildi. Haçlı ordusu bu geri çekilme sonucunda geride 47 büyük top, 14.000 tüfek, 60.000 çadır, 15.000 kazma kürek, binlerce erzak ve Ferdinand'ın altın tahtını ve karargâh olarak kullandığı çadırını geride bırakmıştır. Kuşatma kesin Osmanlı zaferi ile sonuçlanmıştır.³

Kaynakça

Bibliyografya

H. Ziya Ersever, (1986), Kanije savunması ve Tiryaki Hasan Paşa, Ankara: Genelkurmay Basımevi,
Namık Kemal, (1993), Kanije ,İstanbul: Sebil Yayınevi, 1993, ISBN 975-7480-39-8.
Kemal Erkan, (2008)Tiryaki Hasan Paşa ve Kanije Müdafaası İstanbul: Çamlıca Basım Yayın ISBN 9944-905-44-2. (Aslı: Târîh-i Tîr Hasan Paşa, Millet Kütüphanesi, Nr.: 187)
M. Halistin Kukul, Kanije Destanı, , Türkiye Diyanet Vakfı, ISBN 975-389-082-6.
Ali Osman Atak Kanije Zaferi , Damla Yayınevi, ISBN 978-975-381-320-4.
Osmanlılar Albümü 2. Kitap, Akit
Ufuk Seyar Tulpar Kanije Savunması, Cinius Yayınları, 2017 ISBN 6052960516